Edukacja dualna 3.0

Najpierw się kształcę – potem zaczynam pracę zawodową. Najpierw przyswajam sobie jak najwięcej wiedzy – potem stosuję tę wiedzę w praktyce. Tą zasadą kieruje się tradycyjny system edukacji. Jednak czy taka kolejność ma sens?   Zwłaszcza w naszych czasach, kiedy to wiedza jest i tak stale dostępna, a problemem jest raczej to, kiedy i jak jej użyć? W czasach, kiedy wiedza poszerza się tak szybko, że warunkiem sukcesu (nie tylko zawodowego) jest uczenie przez całe życie.

Dualny system kształcenia łączy naukę z pracą, traktując je jako jeden proces. To podejście znane jest od dawna, jednakże jak dotąd praktykowane było głównie w kształceniu zawodowym. Obecnie koncepcja edukacji dualnej znajduje coraz szersze zastosowanie; ćwiczenie umiejętności praktycznych zaczyna się często już w szkole, a nauka staje się częścią dnia pracy

System edukacji dualnej wprowadza w życie wiele placówek edukacyjnych:   większość czasu nauki przeznacza się na nabywanie i ćwiczenie umiejętności praktycznych, na lekcjach w klasie szkolnej uczniowie uzupełniają swoje doświadczenia o wiedzę teoretyczną oraz ogólną. Trend ten zaznacza się także w szkolnictwie wyższym: studenci pracują nad konkretnymi, wdrażanymi w praktyce projektami, a na uczelniach zdobywają wiedzę, potrzebną do urzeczywistniania tych pomysłów.

I podobnie osoby już pracujące zawodowo dokształcają się i poszerzają zakres swoich umiejętności, gdy zachodzi taka potrzeba.

Elastyczność oraz indywidualizacja – dwa wymogi edukacji praktycznej  

W dualnym systemie kształcenia, mimo nacisku na uczenie się poprzez praktykę, nie można zrezygnować z przekazywania pewnej wiedzy ogólnej. Dla instytucji oświatowych oznacza to trzy wymogi: 1. muszą one ustalić, jaką wiedzę podstawową – poza tą potrzebną do kształcenia praktycznego – chciałyby przekazywać; 2. oferta edukacyjna musi być elastyczna, a program – szybko dostosowywać się do aktualnego zapotrzebowania; 3. konieczny jest system pozwalający na indywidualne zróżnicowanie nauki, gdyż zaawansowanie i potrzeby uczniów są różne, a mimo to powinni oni mieć poczucie, że uczą się razem – stanowią jedną społeczność. Tutaj pomocne może być prowadzenie przez uczniów dzienników postępów w nauce i osiągnięć zawodowych, sporządzanie portfolio i prezentowanie przyswojonego materiału na forum klasy. Jak również wspólne projekty uczniów. Należy pamiętać o tym, że pracę oraz naukę powinno nadzorować przynajmniej dwoje dorosłych: coach w szkole i osoba odpowiedzialna za uczących się w miejscu pracy. Te osoby powinny być ze sobą w stałym kontakcie.

Łączenie nauki z pracą nabiera coraz większego znaczenia zwłaszcza w szybko zmieniającej się dziedzinie nowych technologii. Dzięki takiemu modelowi dwutorowego kształcenia wyszło już z uczelni, a nawet ze szkół, wiele innowacji i wynalazków. Uczniowie i studenci nierzadko zakładają własne przedsiębiorstwa albo zaczynają działalność, którą kontynuują po ukończeniu nauki. Nowe hasło brzmi: uczę się, pracując, pracuję, ucząc się.

Cases: